حکایت **مرد عابد** یکی از داستان‌های عرفانی است که در آثار بزرگان ادب فارسی، مانند عطار نیشابوری، آمده است. این حکایت معمولاً به مفهوم اخلاص در عبادت، توجه به نیت و دوری از ظواهر دینی بدون عمق معنوی اشاره دارد.
یکی از مشهورترین حکایات مربوط به مرد عابد، داستانی از *الهی‌نامه* عطار است که در آن مردی به عبادت مشغول بود، اما خداوند به موسی وحی کرد که نام این عابد در دیوان بدبختان ثبت شده است. موسی این خبر را به مرد عابد رساند، و او با شنیدن این سخن، عبادتش را بیشتر کرد. در نهایت، خداوند به موسی اعلام کرد که به دلیل اخلاص و تلاش صادقانه‌ی این مرد، نامش از دیوان بدبختان حذف شده و در زمره‌ی نیک‌بختان قرار گرفته است حکایت موسی و مرد عابد
این حکایت نشان‌دهنده‌ی اهمیت نیت در عبادت و تلاش صادقانه برای رسیدن به حقیقت است.