امام علی (ع) در سخنان خود بارها بر برابری مردم و پرهیز از تبعیض تأکید کرده‌اند. این آموزه‌ها در منابع مختلفی از جمله نهج‌البلاغه و دیگر احادیث نقل شده‌است. در ادامه به برخی از این سخنان اشاره می‌کنیم:
### ۱. **پرهیز از ویژه‌خواری و انحصارطلبی**
امام علی (ع) فرمودند:
**«بپرهیز از ویژه‌خواری و انحصاری‌طلبی در چیزهایی که همه مردم در آنها برابرند.»**
این جمله از نامه ۵۳ نهج‌البلاغه است و نشان می‌دهد که حضرت علی (ع) مخالف هرگونه امتیازطلبی ناعادلانه در جامعه بودند.
### ۲. **عدالت در تقسیم بیت‌المال**
امام علی (ع) در دوران حکومت خود، بیت‌المال را به صورت مساوی میان مردم تقسیم می‌کرد و حتی به نزدیکان خود مانند برادرش عقیل، امتیاز خاصی نمی‌داد. ایشان تأکید داشتند که **«اگر حسن و حسین هم چنین می‌کردند (تصرف ناروا در بیت‌المال)، از من روی خوش نمی‌دیدند.»**
### ۳. **برابری در حقوق اجتماعی**
امام علی (ع) در خطبه‌های خود به حقوق متقابل مردم و حکومت اشاره کرده و فرمودند:
**«ای مردم، مرا بر شما حقی است و شما را بر من حقی.»**
و در ادامه، حق مردم بر حاکم را **نصیحت، پرداخت حقوق، تعلیم و تربیت** برشمردند . این نشان می‌دهد که ایشان مردم را در برابر قانون و حکومت برابر می‌دانستند.
### ۴. **نفی تبعیض بر اساس نژاد و جایگاه**
امام علی (ع) در نامه به مالک اشتر می‌فرمایند:
**«مبادا در تقسیم حقوق میان مردم، به گروهی خاص امتیاز دهید و دیگران را محروم کنید.»**
این سخن بیانگر آن است که در حکومت علوی، هیچ‌کس به دلیل ثروت، نژاد یا جایگاه اجتماعی بر دیگری برتری ندارد .
### ۵. **تأکید بر اخلاق نیکو در برخورد با مردم**
امام علی (ع) در حکمت ۱۰ می‌فرمایند:
**«با مردم آنگونه معاشرت کنید که اگر مردید، بر شما اشک بریزند و اگر ماندید، با اشتیاق به سوی شما آیند.»**
این جمله نشان‌دهنده نگاه عمیق ایشان به کرامت انسانی و برابری در روابط اجتماعی است.
### نتیجه‌گیری
امام علی (ع) در تمامی جنبه‌های حکومت و زندگی اجتماعی، بر **برابری انسان‌ها، عدالت، و پرهیز از تبعیض** تأکید داشتند. ایشان نه‌تنها در گفتار، بلکه در عمل نیز این اصول را اجرا می‌کردند و حتی در سخت‌ترین شرایط، از امتیازدهی به نزدیکان خود اجتناب می‌نمودند. آموزه‌های ایشان امروزه نیز می‌تواند الگویی برای جوامع اسلامی و غیراسلامی باشد.